Sunday 29 May 2011

L-Orizzont: Transesswali terġa' tiġi mċaħħda milli tiżżewweġ: Mistennija tieħu l-każ fil-Qorti Ewropea

http://www.l-orizzont.com/news.asp?newsitemid=72940
24.5.11

Joanne Cassar mistennija tie­ħu l-każ tagħha fil-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem wara li lbieraħ l-Qorti Kostituzz­jonali ta' Malta bidlet id-deċiż­joni tal-Prim'Awla tal-Qorti Ċi­vili u ċaħditilha li tkun tista' tiżżewweġ.

L-avukati Josè Herre­ra u David Camilleri qed jipprepa­raw biex jieħdu l-każ fuq livell Ew­ropew wara li ġew eżawriti t-toroq kollha legali f'pajjiżna.

Cassar, twieldet fiżikament raġel madankollu għam­let l-ope­razz­joni biex issir mara u talbet biex id-dritt taż-żwieġ.

Għalkemm fil-31 ta' Novembru li għadda l-Prim'Awla tal-Qorti Ċivili laqgħet it-talba, ilbieraħ il-Qorti Kostituzzjonali tat raġun lir-Reġistratur taż-Żwieġ meta dan ma ħarġilhiex it-tnidijiet taż-żwieġ madan­kol­­­lu qalet li dan ma jfissirx li ma kienx hemm indħil fil-ħajja privata tagħha.

Il-Qorti Kostituzzjonali sos­tniet li fis-sitwazzjoni li tinsab fiha llum Cassar la tista' "tiffor­ma sħubija" ma' raġel u lanqas ma' mara imma dan mhux min­ħabba r-Reġistratur taż-Żwieġ imma dovut għan-"nuq­qas ta' liġi li taħseb għal forma ta' sħubija tal-ħajja għal min hu fis-sitwazzjoni tagħha".

Fl-istess waqt l-istess qorti qa­let li t-tnidijiet taż-żwieġ ma setgħux jinħarġu għax matul is-smigħ tal-appell Cassar infor­matha li llum m'għadhiex f're­lazzjoni ma' persuna bl-inten­zjoni li tiżżewweġ.

Is-sentenza ġabet ir-reazzjoni tal-Moviment għad-Dritti­jiet tal-Gays (MGRM) fejn il-kelliema Gabi Cal­leja rrimarkat li s-sentenza tikkonferma li Cassar kellha d-drittijiet tagħha miksurin min­ħabba nuqqas fil-liġi. Skont Calleja, il-bniedem għan­du jiddeċiedi x'iħoss li tkun is-sesswalità tiegħu u l-Is­tat hu fid-dmir li jirrispetta din l-identità u jekk ma jagħ­milx hekk ikun qed jikser id-dritt tal-individwu.

L-għaqda aditus, ifformata minn grupp ta' avukati żgħa­żagħ li jaħdmu fil-qasam tad-drittijiet umani, qalet li jiddispjaċiha bid-deċiż­joni tal-Qorti Kosti­tuzz­jonali fejn sostniet li bis-sentenza tagħha l-qorti ma mxietx mal-Qorti Ewropea għad-Drittijiet tal-Bniedem fejn dawk li jiġu rikonoxxuti l-bidla fis-sess tagħhom ikunu ri­konoxxuti wkoll id-dritt taż-żwieġ. Ħeġġet lill-awtoritajiet lo­kali biex jindirizzaw din is-sitwazzjoni anomala fejn il-Qorti Kostituzzjonali ta' Malta qiegħda tirrifjuta dik il-pożizz­joni li ħadu l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Qorti Ew­ropea tal-Ġustizzja.

Il-każ ta' Cassar beda wara li hi talbet lill-Prim'Awla tal-Qor­ti Ċivili biex fiċ-ċertifikat tat-twelid tagħha isimha jinbidel minn Joseph għal Joanne u s-sess tagħha jsir femminil.

Fit-28 ta' Ġunju, 2006 il-Prim'Awla tal-Qorti Ċivili laq­għet t-talba u ordnat lid-Direttur tar-Reġistru Pubbliku biex jagħmel it-tibdil neċessarju. Għalhekk inħarġilha ċertifikat tat-twelid ġdid.

Hi mbagħad applikat biex tiż­żewweġ lill-maħbub tagħha. Madankollu d-Direttur tar-Re­ġistru Pubbliku rrifjuta li joħ­roġ it-tnidijiet taż-żwieġ u għal­hekk irrikorriet għand il-Qorti Ċivili. B'digriet mogħti fit-12 ta' Frar, 2007, il-Qorti Ċivili laq­għetilha t-talba imma d-Direttur tar-Reġistru Pubbliku fetaħ kawża fejn talab li dan id-dig­riet jiġi revokat.

Fil-21 ta' Mejju, 2008, it-talba tad-Direttur tar-Reġistru Pubbliku ntlaqgħet fejn il-Qorti Ċivili sostniet li t-talba ta' Cassar biex tiżżewweġ persuna tas-sess maskil tmur kontra l-Att tal-1975 dwar iż-Żwieġ.

Cassar ħadet il-każ quddiem il-Prim'Awla tal-Qorti Ċivili fejn ilmentat li skont il-liġi Maltija persuna transesswali hi mċaħħda mill-possibilità li tiż­żewweġ persuna maskili anke jekk tkun għamlet l-operazzjoni msejħa 'gender reassignment'. Min-naħa tiegħu d-Direttur tar-Reġistru Pubbliku sos­tna li l-Artiklu 257A tal-Kodiċi Ċivili hu intiż biss biex persuna li tkun kisbet id-dehra ta' persuna tas-sess oppost ma tkunx imbarazzata meta tipproduċi dokumenti uffiċjali li juru xort'oħra. Skont hu, dan ma jfissirx li wara l-operazzjoni l-persuna tkun akkwistat 'gender' ġdid.

Il-Prim'Awla tal-Qorti Ċivili, ippreseduta mill-Imħallef Raymond Pace, tat raġun lil Cassar u sostniet li meta ċ-ċertifikat tat-twelid jinbidel il-persuna għandha tibda' tiġi meqjusa skont is-sess indikat fl-istess ċertifikat.

L-Imħallef Pace kien irrimar­ka wkoll li l-Qorti Ewropea ħadet pożizzjoni fejn persuna li tkun bidlet is-sess tagħha b'mod irriversibbli ma tistax titwaqqaf mill-Istat milli tiżżew­weġ persuna tas-sess oppost.

Kien għalhekk li hu laqa' t-talba ta' Cassar u ddikjara li d-Direttur tar-Reġistru Pubbliku ma jistax jirrifjuta li joħroġ it-tnidijiet taż-żwieġ tagħha ma' persuna tas-sess maskil.

Flimkien mal-Avukat Ġene­rali, tal-aħħar appella mid-de­ċiż­joni fil-Qorti Kostituzzjonali u l-każ instema' quddiem l-Aġent Prim Imħallef Geoffrey Valenzia u l-Imħallfin Gian­ni­no Caruana Demajo u Tonio Mallia. Il-punt ewlieni mqaj­jem mid-Direttur tar-Reġistru Pubb­liku kien li Cassar għand­ha d-dehra ta' mara imma ġewwa hi raġel u għalhekk ma tistax tiġi kkonsidrata bħala mara li tista' tiż­żewweġ ra­ġel.

It-tliet imħallfin qalu li dan l-argument mhux mingħajr mer­tu u sostnew li Cassar "ma tistax titqies bħala mara għall-għanijiet u effetti kollha tal-liġi partikolarment dawk marbutin mal-liġi taż-żwieġ".

"Jekk it-tifsira ta' dik l-għaqda bejn raġel u mara li nsejħulha żwieġ titwessa, jew aħjar tin­bidel biex għaqda bejn l-att­riċi u raġel ukoll titqies żwieġ, b'hekk tkun qiegħda tinbidel radikalment ukoll in-natura legali tar-relazzjoni ta' dawk li daħlu fi żwieġ kif regolat bl-att dwar iż-żwieġ, dak bejn raġel u mara. Id-drittijiet ta' dawn ukoll, iżda, jixraq li jitħarsu u jixraq li titħares ukoll l-istituzz­joni taż-żwieġ".

Fl-istess waqt huma qalu li għalkemm id-deċiżjoni tar-Re­ġis­tratur li ma joħroġx it-tnidijiet taż-żwieġ ta' Cassar kienet tajba u kif trid il-liġi dan ma jfissirx li l-indħil fil-jedd tagħ­ha għall-ħajja privata hu ġustifikat. It-tliet imħallfin żiedu jgħi­du li din is-"sħubija tal-ħaj­ja" ma tistax tkun fil-forma ta' żwieġ u sostnew li l-liġi tista' taħseb għal forom oħra li jkun taj­jeb mil-lat ta' drittijiet tal-bnie­dem. Skont hu, jekk l-is­tess sħu­bija tissejjaħx tali jew żwieġ ma jnaqqas xejn mid-drittijiet ta' min jagħżel forma jew oħra ta' sħubija sakemm jitħares id-dritt ta' dawk li daħlu fi żwieġ taħt l-Att dwar iż-Żwieġ.

Filwaqt li bidlet id-deċiżjoni tal-Prim'Awla tal-Qorti Ċivili, il-Qorti Kostituzzjonali ordnat li kopja tas-sentenza tintbagħat lill-Ispeaker tal-Parlament.

No comments:

Post a Comment